Welkom in de Zwinstreek, een unieke regio aan zee op de grens van Vlaanderen en Nederland, waar strand en polders elkaar ontmoeten. Waar duizenden vogels elk jaar neerstrijken na een lange trektocht. Waar weidse natuur, heerlijke rust, levendige stadjes, witte zandstranden en culinaire hoogtepunten elkaar naadloos afwisselen. Waar de ooit fiere Hanzesteden nu pittoreske historische dorpjes zijn. Knokke-Heist is de ideale uitvalsbasis voor tochten doorheen het gebied dat zich uitstrekt over drie provincies, twee landen en de gemeenten Knokke-Heist, Sluis, Damme, Sint-Laureins, Brugge en Maldegem. Kom en proef van deze zoet-zilte streek.
Reisroute
Een mooie route doorheen de Zwinstreek kiezen is eenvoudig: bijna alle wegen tussen de haven van Zeebrugge en de haven van Terneuzen leiden door landschappelijk waardevol gebied, langs kreken en wateringen, langs kanalen en forten.
Rijd vanuit Ramskapelle of Westkapelle richting Oostkerke, één van de meest charmante dorpjes van West-Vlaanderen. Met zijn wit geschilderde oude gevels en klein centrum is dit landelijke dorp een niet te missen plaats om te bezoeken. Op een steenworp van de kerk bevindt zich het kasteel van Oostkerke en twee windmolens. Via de landelijke weggetjes rijd je richting de Siphon, de plek waar meerdere kanalen elkaar kruisen. Je bent er vlakbij Damme. Noem dit plaatsje nooit een dorp: dit is een trotse middeleeuwse stad, weliswaar op zakdoekformaat. Op de Markt bezichtig je het Stadhuis uit de 15de eeuw. Zie je de ooievaars nestelen? Langs terrasjes en boekenwinkels wandel je naar de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk met zijn belangrijke kunstschatten. Van april tot september kan je hier 206 treden omhoogklimmen om van het panorama te genieten. Een wandeling langs de Oude Stadswallen, een stop bij de Molen en een fotomoment aan de Damse Vaart kunnen niet ontbreken. De Lamme Goedzak vaart heen en weer naar Brugge. Spring op je (huur)fiets en geniet van kilometers jaagpaden langs de prachtige kanalen, met zijn momumentale bomenrijen.
Volg de Damse Vaart naar het zuiden richting Hanzestad Brugge. Ondoorgrondelijk, mysterieus en romantisch. Het water van de Reie weerspiegelt na al die eeuwen nog steeds statige handelshuizen, grootse kerken en kathedralen, musea van wereldniveau. Het Venetië van het Noorden is een UNESCO-Werelderfgoedstad met indrukwekkende geschiedenis en vol iconische plekken. Onze tip voor een wandeling: wandel vanaf het station over de Vesten naar het Minnewater, de romantische plek bij uitstek. Daarna loop je het Begijnhof binnen, waar de witte huisjes nog steeds bewoond zijn. Via het Walplein en het Stovestraatje kom je aan de Onze-LieveVrouwekerk met beeldhouwwerk van Michelangelo, en het Sint-Janshospitaal met zijn schilderijen van Memling. Je wandelt langs het Gruuthusepaleis en bereikt via het kleine Bonifaciusbruggetje het Groeningemuseum, met zijn ongeëvenaarde collectie Vlaamse primitieven. Over de Dijver met zijn antiekmarkt bereik je snel Instagram-hotspot Rozenhoedkaai. Via de terrasjes van het Huidevettersplein en de Vismarkt, en een passage door de Blinde Ezelstraat kom je terecht op de Burg met het Stadhuis en H. Bloedbasiliek. Dit is de bakermat van Brugge, een staalkaart van historische gebouwen. Slechts honderd meter verderop ligt de Markt, het kloppende hart van de stad. Je kan er het Belfort bezoeken, die 83 meter hoog boven de stad uittorent. Van hieruit brengen straten vol keten en budgetwinkels je naar de strenge Sint-Salvatorskathedraal, het schilderachtige Jan Van Eyckplein of de intieme Sint-Jacobskerk. De ene chocoladewinkel lost de andere bierwinkel af, en op de terrasjes kan je een drankje nuttigen. Een rijkgevulde cultuurkalender op een kwartier rijden van Knokke-Heist rondt het aanbod af.
Volg je de Damse Vaart naar het noorden, dan steek je de Nederlandse grens over en bereik je Sluis. Je bent er in het buitenland, maar het voelt toch vertrouwd. Deze Zwinhaven, met zijn lange geschiedenis, is een gezellig en levendig winkelstadje met typische Zeeuws-Vlaamse gastvrijheid. De winkels zijn hier 7 op 7 geopend. Typisch Nederlands zijn de natuurvoedingswinkels, terrassen met poffertjes en erotiekboetieks. Maar er zijn ook chique modewinkels, heerlijke brasseries en fijne winkels vol hebbedingetjes. Wandel over de vestingwallen, beklim de toren van het Belfort of bekijk het prachtige interieur van de Raadzaal. Bezoek zeker het bijzondere museum Bizarium. De Molen en de Damse Vaart zijn fotogenieke plekjes. Ook Sluis combineert een rijke geschiedenis met een drukke toeristische kalender.
Vanaf Heist strekt de Zwinrivièra zich 40 kilometer lang uit met witte zandstranden, beachbars en schitterende zonsondergangen. Nederland bereik je via het fietspad over de Internationale Zwindijk. Onderweg geniet je van een uitzonderlijk panorama op de Zwingeulen en het polderlandschap. Stop onderweg zeker eens aan de houten pier met panoramisch uitzicht van 360 graden. Cadzand-Bad heeft als een van de weinige Nederlandse kustplaatsen het predicaat ‘Heilzame Zeebadplaats’ omwille van de schone zeelucht en gezonde omgeving.
Zin in verwennerij? De restaurants van Sergio Herman zijn bekroond met meerdere Michelinsterren. Via het duinenfietspad bereik je tenslotte het vissersdorp Breskens met zijn sympathieke vuurtoren en levendige marktplein en kades met restaurantjes. Het Visserijmuseum loont er de moeite.
Ook landinwaarts is er bijzonder veel te zien en te doen. Neem bijvoorbeeld Cadzand-Dorp. De gotische kerk wordt omringd door schattige oude huizen. De molen die je ziet bij het binnenrijden kan je ook bezoeken. Nog wat verder ligt het dorpje Groede. Wil je meer weten over de Zeeuws-Vlaamse geschiedenis? In het ‘Vlaamsch Erfgoed’ stap je terug in de tijd. Kleine winkels en werkplaatsen schetsen een beeld van dit levendige landbouwdorp in de eerste helft van de twintigste eeuw. Je start je museumbezoek aan de erfgoedwinkel en gaat met een gids zelf op ontdekking tussen het Lutherse kerkje, het huistheater, de herberg en de Bakkerieje. Of je proeft een ter plaatse gebrouwen bier van Dutch Bargain, met proeflokaal op het marktplein. Ga spelen in de oude bunkers van Groede Podium, een avontuur voor klein en groot. Iets verderop ligt Waterdunen, een enorm getijdengebied dat de voorbije jaren in zijn natuurlijke staat werd hersteld. Het charmante Ijzendijke pakt uit met museum Het Bolwerk, vol informatie over de vele Staatse en Spaanse forten die hier in het landschap liggen. Via het moderne, levendige Oostburg, waar ook de grote golfclub zich in het groen verschuilt, rijd je richting Aardenburg. Nog zo’n pareltje, met een Gallo-Romeins museum, historische stadspoorten en Hollandse gezelligheid. Er is zelfs een Struisvogelboerderij waar kleine en grote bezoekers welkom zijn.
Rijd van hier naar het middeleeuwse stadje Middelburg, terug in België, met zijn kerk met kenmerkende rode luikjes. Een wandeling langs Meulekreek en Verloren Kreek brengt je in Oost-, West- én Zeeuws-Vlaanderen. Vanuit het kleine dorpje ben je snel in Maldegem, dat uitpakt met zijn Stoomtreinmuseum, en via de kanalen bereik je snel het onaangeroerde polderdorpje Sint-Laureins. Naast het imposante Godshuis gaat alle aandacht hier naar de natuur. Hier slingeren de kreken zich door het landschap, omgeven door riet en hoge bomen. In diverse restaurants kan je de Sentse paling proeven. Sportievelingen reppen zich naar het provinciedomein van de Boerenkreek. Van daar vertrekt een prachtige wandeling naar het kerkje van Sint-Jan de Doper, een van de oudste kerken van de hele streek. Tenslotte is er Watervliet, dat ooit bedacht werd als een grote stad aan het verste puntje van de Zwindelta. De kerk heeft dan ook de allure van een kathedraal en wordt omringd door een dorp met slechts enkele honderden inwoners.
Uitgelicht
Verdwenen Zwinhavens
Het prachtige Zwinlandschap van vandaag zag er in de middeleeuwen helemaal anders uit. Bepalend was de brede Zwingeul met bloeiende wereldhavens. Door deze verbinding met de zee beleefden Brugge en Vlaanderen gouden tijden. De fietsroute laat je dit prachtige gebied tussen Knokke-Heist, Sluis, Damme en Brugge ontdekken. Met een gratis fietskaart in de hand als leidraad zie je nog sporen in het landschap van dit rijke verleden. Vier outdoor VR-kijkers langs de route helpen je verbeelding een heel eind onderweg. Twee indoor VR-kijkers in het Kijkcentrum van het Zwin Natuur Park laten je als een vogel in de lucht de evolutie van de Zwingeul beleven. Wie door een kijker loert, komt vanuit het huidige landschap virtueel terecht in de bruisende middeleeuwse havenstadjes. Je staat er middenin en kan 360° om je heen kijken. Nog leuk! Wie de QR-code op de fietskaart scant, krijgt onderweg meldingen. Je ziet zo archeologische vondsten in het landschap om je heen verschijnen op je smartphone. Langs de fietsroute kan je ook letterlijk proeven van de Zwinhavens. Van een middeleeuws brood met biergist over confituren met specerijen tot ijsjes met een citrustoets. Zo gevarieerd smaken de middeleeuwen! Ontdek welk verrassend lekkers lokale smaakmakers samen met De Foodarcheoloog Jeroen van Vaerenbergh voor je maakten!
Groeningemuseum
Musea Brugge verbindt op 13 locaties binnen de muren van de stad kunst, cultuur, erfgoed en mensen met elkaar. Laat je verleiden met hedendaagse en klassieke beeldende kunst, historische gebouwen, de beste uitzichten en exclusieve tentoonstellingen. Van klompen tot Van Eyck. Van gebrandschilderd glas tot Magritte. Van gisteren tot vandaag. Of je nu alleen op stap gaat, met kinderen of in groep. Het Groeningemuseum spreekt ontegensprekelijk het meest tot de verbeelding. Zes eeuwen Belgische beeldende kunst op één locatie, met werk van Vlaamse primitieven als Jan van Eyck, Hans Memling en Gerard David, neoclassicisme van Joseph Odevaere en Joseph Ducq, Vlaams expressionisme en 20ste-eeuwse moderne kunst van René Magritte, Roger Raveel en Raoul De Keyser. Maak er kennis met topstukken van de belangrijkste meesters van de vroeg-Nederlandse schilderkunst uit de 15de en begin 16de eeuw: Jan van Eyck, Hans Memling, Hugo van der Goes, Gerard David, Hiëronymus Bosch en hun tijdgenoten. Het is een van de mooiste collecties ter wereld en bevat werken die stuk voor stuk belangrijke mijlpalen zijn voor de Europese kunstgeschiedenis.