EEN LEVEN IN DIENST VAN COMICS EN SUPERHELDEN
Op zondag 15 mei kun je al voor de 18de keer in het Grand Casino van Knokke-Heist terecht voor het jaarlijkse Stripfestival. Ook superheldencomics staan er in de kijker, met name dankzij de gerenommeerde Britse tekenaar Barry Kitson. Hij zakt voor de gelegenheid zelf af naar de Belgische kust, en dat doet hij niet voor het eerst. “Het Stripfestival in Knokke-Heist is een uniek festival.”
Tekst: Ruben Nollet / Fotografie: Barry Kitson
In de loop van zijn lange carrière heeft Barry Kitson ongeveer alle mogelijke comics-helden getekend, van bestaande klassiekers zoals Batman, Superman en de Avengers tot zelfverzonnen series zoals ‘Empire’.
Het stond ook in de sterren geschreven dat hij zijn leven aan de negende kunst zou wijden. Kitson en stripverhalen, dat zijn twee handen op één buik. Vanaf het moment dat hij leerde lezen, was hij verkocht. Hij is ook een verwoed verzamelaar, geeft hij enigszins beschroomd toe. “Ik woon niet meteen klein behuisd en al die ruimte zit barstensvol”, lacht hij. “Ik probeer regelmatig om de boel op te ruimen en uit te mesten, maar het is altijd hetzelfde liedje: ik vind een grote doos vol comics die ik in geen 20 jaar heb bekeken. En als ik er dan werk van maak om weg te gooien wat me niet meer interesseert, begin ik erin te lezen en krijg ik het niet meer over mijn hart om ervan te scheiden.” Kitson werd geboren in Calne, een stadje in het Engelse graafschap Wiltshire, zo’n 150 kilometer ten oosten van Londen. Maar het waren niet de Britse stripverhalen die zijn aandacht grepen. Hij werd pas van zijn sokken geblazen toen hij voor het eerst een Amerikaans superheldenverhaal onder ogen kreeg. “Ik had nooit eerder tekenwerk gezien dat zoveel kracht en energie uitstraalde”, weet hij nog. “Helemaal anders dan die klassieke Britse strips. Daar had je doorgaans twaalf of dertien vakjes op een pagina, een beetje zoals de Frans-Belgische traditie. Bij Marvel waren het er zelden meer dan zes en soms zelfs één grote tekening. Toen ik dat zag, wist ik ‘Dit wil doen met mijn leven!’.”
Wat voor een kind was je?
“Vervelend (lacht). Erg op mezelf. Ik creëerde graag dingen en tekende veel. Ik vond mijn eigen werelden en spelletjes uit. Begrijp me niet verkeerd, ik speelde ook graag samen met andere kinderen, maar ik vond het helemaal niet erg om alleen te zijn. Dan tekende ik superhelden over uit de Marvel-strips, met stukjes papier eronder zodat ik ze kon rechtzetten en tegen elkaar laten vechten.”
Wat waren je eerste favoriete comics?
“De eerste die ik me voor de geest kan halen, was het huwelijk tussen the Wasp en Yellowjacket, een Avengers-verhaal. Maar ik kan er geen chronologische volgorde op kleven, want de Amerikaanse comics werden elke maand naar Groot-Brittannië gebracht als ballast op de vrachtschepen en arriveerden compleet willekeurig. Je kon ze ook enkel kopen in de badsteden, waar ze letterlijk van de schepen werden gelost en uitgestald in de krantenwinkels. Ik heb ze door elkaar gelezen, maar dat maakte van elk weekend een avontuur om verzamelingen in elkaar te puzzelen en te vervolledigen.”
Wanneer ontdekte je dat je een tekentalent had?
“In het begin tekende ik die strips na, maar ik begon al snel mijn eigen verhalen te verzinnen. Dat was nog op de lagere school. Ik had mijn eigen dagelijkse stripverhaal, dat ik op school op het prikbord hing. Ik mocht ook altijd alle posters tekenen. Ik dacht dat ik het dus wel in de vingers had, maar toen ik aan het einde van het middelbaar mijn A-levels (een eindexamen, red.) moest afleggen, bleken de examinatoren veel minder onder de indruk van mijn superheldentekeningen. Zij hadden waarschijnlijk liever een mooi stilleven met bloemen en fruit gezien (lacht). En dus kreeg ik een onvoldoende. Ik ben dan ook nooit naar de tekenacademie geweest. Ik heb Engelse literatuur gestudeerd en heb een lerarenopleiding gevolgd.”
Hoe heb je je eerste job gevonden?
“Met veel geluk. Via een bevriende tekenaar kon ik een afspraak maken bij Marvel in Londen. Daar zeiden ze me echter dat ze enkel tekenaars in dienst namen die al iets gepubliceerd hadden. Toevallig was er die dag een afscheidsfeestje en ik ben er met verschillende mensen aan de praat geraakt. Maanden later nam ik weer contact op met Marvel. Intussen was daar een andere redacteur verantwoordelijk voor aanwervingen en die gaf me een nieuwe afspraak. Toen ik aankwam, herkende iedereen me van dat afscheidsfeestje. Die nieuwe redacteur dacht dat ik blijkbaar bekend was en besliste om me als proefstuk enkele pagina’s van een Spider-Man-verhaal te laten tekenen. En zo is het begonnen.”
Je hebt al heel veel gepubliceerd. Is het nooit gebeurd dat je een personage beu werd?
Nee. Maar het is ook onze job om een personage interessant te houden. Ik werk veel en graag samen met Mark Waid als schrijver, en als een personage saai begint te worden, zullen we met opzet een verhaal verzinnen dat ons weer zin geeft om met die figuur bezig te zijn.” Je kunt het personage ook altijd laten sterven. “Ironisch genoeg zijn de personages die Mark en ik laten sterven allemaal karakters die we heel graag hebben (lacht). Nee, een personage laten sterven omdat je het beu bent, zou laf zijn. Als we dat personage niet interessant kunnen maken, ligt het aan ons, niet aan het personage.”
Vlak na de aanslagen van 11 september 2001 heb je meegewerkt aan een stripreeks om de reddingswerkers te steunen. Is dat het meest emotionele wat je ooit hebt meegemaakt in je professionele leven?
“Nee, wat mij het meest heeft geraakt, was een ontmoeting op een stripbeurs in Amerika. Een man legde me een nummer van Spider-Man voor om te signeren, een verhaal waarin het personage van Flash Thompson zijn benen verliest als soldaat in Afghanistan. Ik had mijn uiterste best gedaan om dat zo accuraat en respectvol mogelijk in beeld te brengen. Het exemplaar dat ik moest signeren, was heel beduimeld, en ik zei grappend ‘Altijd fijn om te zien dat je werk echt gelezen wordt’. Waarop die man vertelde dat hij zelf soldaat was en dat hij die strip zes maanden lang onder zijn kogelvrije vest had meegedragen. Ik word er nog altijd emotioneel van als ik eraan denk.”
Je bent al een paar keer te gast geweest in Knokke-Heist. Kom je graag naar stripfestivals en -beurzen?
“O ja. Ik hou van de interactie met de fans. En om andere tekenaars te ontmoeten. Ons vak is eerder solitair. Festivals zijn zowat het enige moment waarop we elkaar zien. Knokke-Heist is voor mij interessant omdat het ver buiten mijn comfortzone ligt. Ik ben er doorgaans de enige comics-tekenaar, en de meeste strips die er te zien zijn, ken ik niet. Ze hebben een heel andere vertelstijl en benaderen de business anders. Als festival is Knokke-Heist ook uniek, veel intiemer dan wat ik gewoon ben. Een beurs als New York of San Diego voelt veel meer als een opdracht, een deel van de job. Knokke-Heist doe ik voor het plezier. Bovendien zit je er in een ruimte met Magritte overal rond je. Dat vind je sowieso nergens anders.”
Haal je inspiratie bij die Europese striptekenaars, of is dat toch een compleet andere wereld?
“Het hangt ervan af. Bij sommige tekenaars zie ik raakpunten, andere staan te ver van me af. Dan kan ik wel waarderen wat ze doen, maar ik snap het niet. Je kunt het vergelijken met muziek. Een componist als Stockhausen is ongetwijfeld briljant, maar ik kan er niks mee aanvangen. Maar ik probeer altijd voor alles open te staan, en ik heb in Knokke-Heist al tekenaars ontdekt die ik geweldig vind.”
Geef eens een voorbeeld.
“Timo Wuerz heb ik leren kennen in Knokke-Heist, ik hou veel van wat hij doet. Maar dat zal niemand verrassen. (denkt na) Weet je, ik ben beter met gezichten dan met namen. Dat is de job van Caitlin, mijn partner. Zij fluistert gewoonlijk in mijn oor hoe iemand heet (lacht). Nee, ik kom graag naar Knokke-Heist. Het enige wat me spijt is dat ik één keer de poster voor het festival getekend heb, en net dat jaar is het niet kunnen doorgaan vanwege COVID-19. Typisch!”
Nog een slotvraag: als je echt goed kunt tekenen, wil er dan nog iemand Pictionary spelen met jou? (lacht)
“Iedereen wil Pictionary spelen met mij, omdat ze dan kunnen doen alsof ze niet herkennen wat ik getekend heb! Ik heb het al vaak meegemaakt en het werkt me enorm op de zenuwen. Ik teken een perfecte telefoon, en iedereen zegt ‘Wat is dat?’ Ik speel geen Pictionary meer. Ik ben genoeg vernederd!”
Het 18de Stripfestival Knokke-Heist vindt plaats op zondag 15 mei 2022 van 10u tot 17u in het Grand Casino van Knokke-Heist (ingang Zeedijk). De toegang is gratis.
Meer info: stripfestivalknokkeheist.be