Afscheid van een monument

Graaf Leopold Lippens is niet meer. De burgemeester die meer dan vier decennia aan het roer stond in Knokke-Heist werd 79. Maar de nalatenschap van Graaf Leopold Lippens zal nog lang zichtbaar blijven. Afscheid van een unieke, eigenzinnige, veelzijdige en liefdevolle man.

Tekst: Ruben Nollet / Fotografie: Belga Image & Lippens familie

De vele liefdes van Graaf Leopold Lippens

1. LIEFDE VOOR FAMILIE

“Mijn drie kinderen zijn mijn grootste rijkdom. Als ik elders familieruzies zie, help ik om oplossingen te zoeken.” Die uitspraak van Graaf Leopold Lippens typeerde hem. Familie was heilig. Die liefde kreeg hij niet toevallig met de paplepel mee. De familie Lippens is nu eenmaal een van de ronkende namen van het land, zowel economisch als politiek. Leopold had veel bewondering voor zijn jongere broer Maurice, die zijn stempel drukte als zakenman en bankier. Privé ging het Leopold niet altijd voor de wind. Hij verloor zowel zijn eerste vrouw Patricia als zijn tweede vrouw Astrid aan kanker.

In 2002 overleed zijn beste vriend, de voormalige Belgacom- topman John Goossens, aan een hartaanval. Om zijn verdriet te verwerken, trok Leopold een maand lang te voet op pelgrimstocht naar Santiago de Compostella, 800 kilometer met de rugzak. De voorbije jaren werd zijn familie belangrijker dan ooit voor hem en bracht hij steeds meer tijd door met zijn geliefde kinderen – Valéry, Julie en Justine – en zijn kleinkinderen.

2. LIEFDE VOOR DE POLITIEK

De politiek maakt al vele generaties deel uit van de familie Lippens. Het stond dan ook in de sterren geschreven dat Leopold in de voetsporen van zijn vader Léon zou treden en burgemeester zou worden. Op zijn 28ste deed hij voor het eerst mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. De nationale politiek was niet aan hem besteed. De partijpolitiek evenmin. “Ik sta op mijn vrijheid om geen lid te zijn van een politieke partij,” zei hij. “Ik hoef voor niemand te knikken.” In 1979 mocht hij voor het eerst de burgemeesterssjerp omgorden. Hij zou hem nooit meer afstaan. Graaf Leopold Lippens was (en is) een immens geliefde burgervader.

Bij de meest recente lokale verkiezingen in 2018 haalde zijn lijst nog 70% van de stemmen, en bijna een derde van alle Knokke-Heistenaren gaf Leopold een voorkeurstem. Hij bestuurde Knokke-Heist met vaste hand en verstond de kunst om uiteenlopende visies en belangen te verzoenen. Leopold voelde zich overal en bij iedereen op zijn gemak, van de landbouwers in het achterland van Knokke-Heist en de plaatselijke middenstand tot de leden van de Royal Zoute Golf Club. En met zijn gekende humor kreeg hij gesprekspartners doorgaans op zijn hand.

3. LIEFDE VOOR DE WERELD

De familie Lippens woont al sinds het einde van de 18de eeuw in Knokke-Heist, maar Leopold verloor de wijdere wereld niet uit het oog. Ook dat is eigen aan de familie Lippens. Grootvader Maurice was begin vorige eeuw gouverneur-generaal van toenmalig Belgisch Congo en ook vader Léon had een nauwe band met Afrika. Leopold heeft zijn hele leven gereisd. Als jonge twintiger bracht hij een hele periode door in de Verenigde Staten, waar hij in een tiental staten woonde. De ondernemende Amerikaanse mentaliteit die hij daar zag, zou hem tekenen. “Van een dwaze jongeman werd ik iemand met een maatschappijvisie,” verwoordde hij het later. De daaropvolgende decennia bleef hij de wereld verkennen. Hij ging jagen in de Schotse Highlands, deed safari’s in Afrika, exploreerde de Zuidpool en ging golfen in Ibiza of San Francisco. Al die ervaringen hielpen om zijn rijke persoonlijkheid te kneden.

4. LIEFDE VOOR DE NATUUR

Leopold droeg de natuur in zijn hart, met dank aan zijn ouders. Moeder Suzanne leerde hem over planten, bloemen en astronomie. Vader Léon was 10 jaar lang conservator van het beroemde Virunga-park in Congo en stond later aan de wieg van het natuurpark Het Zwin. “Het grootste cadeau dat ik kreeg van mijn ouders, was de gave van verwondering,” vertelde Leopold graag. “Ik zie dingen die veel anderen niet zien, zoals de schoonheid van een roodborstje, een ooievaar bij zonsondergang of allerlei soorten vlinders.” Geen wonder dat hij als burgemeester waakte over de groene kant van zijn stad. Om een voorbeeld te noemen: in 2015 kreeg Knokke- Heist het allereerste label van ‘Bijenvriendelijkste gemeente van Vlaanderen’. Een van zijn laatste projecten is trouwens een nieuw stadsrandbos, in het akkerland ten westen van het Duinenwatermeer. Die extra groene long zal bestaan uit een biodivers natuurbos van 27 hectare, in combinatie met een speelbos en geflankeerd door een uitgestrekt ecologisch golfterrein met vijvers en inheemse flora. De eerste spadesteek vond eind januari plaats.

5. LIEFDE VOOR DE SPORT

Over golf gesproken: Graaf Leopold Lippens ontdekte de sport relatief laat – hij was al 37 toen hij voor het eerst een balletje sloeg – maar het was liefde op het eerste gezicht. “Golfen is voor mij vier uur buiten zijn, te midden van de vaak prachtige natuur en een kilometer of zes wandelen,” zei hij. Onder zijn toezien ontwikkelde de Royal Zoute Golf Club zich tot een van de topclubs van de wereld. Leopold was echter van kindsbeen af gebeten door sport. Zwemmen, tennis, paardrijden, zeilen, hij deed het allemaal graag. Een gezonde geest in een gezond lichaam, hij kende het motto. Het is de reden waarom hij de sportbeoefening in Knokke-Heist gretig ondersteunde. En het verklaart ook waarom hij zijn schouders zette onder het nieuwe trainingscomplex van Club Brugge in Westkapelle. Van sport als deugddoende liefhebberij tot absolute topsport, je vindt het vandaag allemaal in Knokke-Heist.

6. LIEFDE VOOR DE KUNST

Net als politiek en ondernemerschap zit ook de liefde voor de kunst de familie Lippens in het bloed. Leopold was geen uitzondering. Vader Léon gaf hem niet enkel de interesse in gemeentepolitiek en de natuur mee, maar ook in poëzie. Leopold kon zich lyrisch uitlaten over de gedichten van Guido Gezelle. Hij miste helaas het talent om zelf kunst te beoefenen, maar hij had er mateloze bewondering voor. Hij kende heel wat artiesten ook persoonlijk. Toen de beroemde Amerikaanse graffitikunstenaar Keith Haring in 1987 een kleine maand in Knokke-Heist verbleef, klikte het tussen hem en Leopold. In de loop van zijn 42-jarig burgemeesterschap kreeg de stad er talrijke openluchtkunstwerken bij, en ook het aantal galeries is niet meer te tellen. “Aan zee hebben de mensen nog de tijd om te flaneren en om rustig van de ene naar de andere galerie te wandelen,” legde hij het succes van de Knokke-Heistse galeries ooit uit.

7. LIEFDE VOOR KNOKKE-HEIST

Uiteindelijk zal Graaf Leopold Lippens nog het meest herinnerd worden vanwege zijn liefde voor de gemeente en streek waar hij het levenslicht zag. “Dat ik in een zeer mooie omgeving woon, maakt me zeer gelukkig,” liet hij zich ooit ontvallen. “Ik ben gehecht aan Knokke- Heist, het Zwin en ons hinterland – Brugge, Oostkerke, Damme ...” Hij heeft er dan ook zijn levenswerk van gemaakt om zijn geliefde plek om te vormen tot de ideale gemeente die hij voor ogen had. “Ik denk op lange termijn aan wat belangrijk is voor de levenskwaliteit in mijn gemeente,” stelde hij. “Dat is altijd mijn hoofddoel geweest: zorgen dat het hier aangenaam is om te leven, proper, veilig, met natuur en goed aangelegde fietspaden.”

Het lijstje met visionaire projecten die hij mee heeft helpen verwezenlijken, is even eindeloos als indrukwekkend, en volgens ingewijden liggen er dankzij Leopold nog genoeg plannen op tafel om de komende 25 à 30 jaar te vullen. “104 lijkt me een mooie leeftijd om te stoppen,” zei Graaf Lippens twee jaar geleden nog met een typisch knipoogje. Het is een van de weinige ambities die hij niet zal kunnen waarmaken. Slaap zacht, burgemeester. Knokke-Heist zal je nooit vergeten.