Natuur is er in Knokke-Heist in overvloed. Zo’n 75% van het grondgebied is open ruimte. Fietsen door weidelandschappen en langs kanalen, wandelen door parken, bossen en duingebieden of over de elf kilometer lange Zeedijk zijn sowieso aanraders. De perfecte manier om de omgeving te verkennen en tegelijkertijd te netwerken en te ontspannen. En dan is er het koninginnenstuk: het Zwin Natuur Park. Paarse Zwinneblommen, klapperende ooievaars, zeldzame vogels op weg naar het zuiden en een betoverend schouwspel van de getijden. Elke dag overstroomt de zee de zilte graslanden, slikken en schorren. De internationale luchthaven voor vogels nodigt uit tot vertragen, ontdekken, beleven. Even verstand op nul. Met blote voeten in het zand, neus in de wind, ogen dicht, genieten van het ruisen van de golven. Niets is meer inspirerend en evenaart dit gevoel van rust. Ook voor milieubewuste groepen en bedrijven is er een uitgebreid, duurzaam activiteitenaanbod beschikbaar, van een Zwinbiotopentocht tot prachtige bijenfietsroutes. Mag het nog avontuurlijker? Trotseer met een opblaasbare kajak rivieren, meren en paden tijdens een sessie (bike)packcraften.
De zeelucht wordt het beste medicijn genoemd tegen stress. Vier seizoenen lang tonen de lange, brede zandstranden zich als een uniek decor. Vanaf de lente ontpopt het strand zich met beachbars en watersportclubs tot een unieke strandbeleving. Begin de dag met een ontspannende yoga- of meditatiesessie op het strand bij zonsopgang. Geniet vervolgens van een avontuurlijke portie watersport en sluit af met een barbecue op een surfclub, hét ideale netwerkmoment. Of organiseer meetings en/of workshops op een strandbar, de ontspannen sfeer zorgt ongetwijfeld voor creatieve ideeën en productiviteit!
Wandelen
Onze mooie 11 km lange zeedijk is dé plek om te genieten, uit te waaien. Wandel je van Heist tot in het Zoute dan heb je een mooie wandeling van twee uren voor de boeg. Laat je niet afschrikken. Heen of terug, je hebt altijd wel eens de wind in de rug. Toch liever kuieren door onze prachtige badstad? Knokke-Heist heeft enkele uitgestippelde wandelingen in de aanbieding.
Natuurwandelingen met gids
Knokke-Heist heeft heel wat natuurgebieden. Elk natuurgebied heeft haar eigen troef. Ga op stap met een ervaren gids die je langs deze gebieden loodst en je meer vertelt over de fauna en flora.
Zwinduinen en -polders
Je hebt er misschien nog niet van gehoord maar als je in de buurt bent van het Zwin Natuur Park, ga dan eens naar de Groenpleinduinen. Het is een gebied dat perfect aansluit bij de Zwinduinen, maar ervan gescheiden wordt door de Zwinlaan. Enkele avontuurlijke wandelpaden doorkruisen het zuidelijke deel van het gebied. Het gebied bestaat uit kwetsbare vochtige en droge schrale duingraslanden met een unieke en zeldzame flora. Vanwege deze kwetsbare vegetaties is het niet toegelaten deze wandelpaden te verlaten.
Ongetwijfeld is het Zwin een van de bekendste reservaten in ons land. Minder bekend, maar minstens even belangrijk zijn de aanpalende Zwinduinen en -polders. Dit grotendeels duingebied vormt een natuurlijke overgang tussen zee, strand en polder. Met haar 222 hectare zijn de Zwinduinen en -polders niet alleen het grootste duingebied van de Oostkust, maar tevens één van de grootste aanééngesloten duingebieden van de Belgische kust. Het gebied sluit bovendien volledig aan op de slikken en de schorren van Het Zwin in het oosten.
De Zwinduintjes (in de volksmond: de Zwinbosjes) bestaan langs de zeezijde uit zeereepduinen. Meer landinwaarts vloeien de duinen over in struikgewas en het aangeplante bos, Tobruk genaamd. Het zuidelijk deel van dit natuurreservaat bestaat ten slotte uit een grote, fossiele strandvlakte, ook wel Kleyne Vlakte genoemd. Door de overgang van zee, strand, (aangeplant) bos en polder zijn de Zwinduintjes voor fauna en flora een uniek gebied in België.
Naast een grote variëteit aan wilde fauna worden in het gebied ook diverse halfwilde grote grazers ingeschaard die voor een extra dimensie zorgen bij een bezoek aan het gebied. Een ontmoeting met een van de kuddes indrukwekkende Schotse hooglanders of Konikpaarden blijft steeds een bijzondere ervaring. Het gebied is gedeeltelijk vrij toegankelijk op de aangeduide verharde of onverharde avontuurlijke wandelpaden. Door het gebied loopt ook een wandel- en fietsroute en een afzonderlijk ruiterpad.
Groene gordel Heist-West: De Baai van Heist, Sashul, Vuurtorenweide en De Kleiputten
De Baai van Heist is een uniek strandsreservaat voor de Belgische kust. Ken je dat verhaal van dat nonnetje dat aan de oorsprong ligt van de Baai van Heist? Als je de Baai met een gids bezoekt, zal de gids het je graag vertellen. Wil je je laten verrassen door de natuur? Steek dan de brug voor zachte weggebruikers over. De Lichtenlijn verbindt de Baai van Heist met drie minder bekende kleine reservaten en het Brugse hinterland.
Drie aan elkaar grenzende domeinen, samen ruim 100 hectare groot. Zowel Sashul, Vuurtorenweide als de Kleiputten van Heist zijn elk op hun manier heel specifiek. Je kunt ze prima aaneenrijgen in een wandeling waarin je zult ontdekken dat, zelfs in de schaduw van de groeiende wereldhaven Zeebrugge, kansen liggen voor echte natuurbeleving en ontwikkeling van zeldzame natuur!
In de Sashul spot je broedende weidevogels en de bloei van orchideeën. Wist je dat de Sashul als site een restant is van het vroegere stapelterrein van steenblokken die men nodig had voor de bouw van de strekdammen van de haven van Zeebrugge? Daarna werd het terrein tot 1989 gebruikt als goederenrangeerstation en transportzone voor auto’s. Nu is het een strook interessante natuur dat als groene buffer de havenzone scheidt van het woongebied van Heist.
De opgespoten bodem van de Sashul bestaat vooral uit schelpenrijk zand, dat veel kalk bevat, en lijkt dus erg op dat van jonge kalkrijke kustduinen. De ondiepe plassen staan in de winter en lente meestal blank, maar vallen droog in de latere zomer. Je treft er pioniersvegetaties aan zoals fraai duizendguldenkruid, maar ook meer zoutminnende soorten zoals aardbeiklaver en zee-aster. Wanneer je de Sashul in het voorjaar bezoekt, bedekt de bloeiende rietorchis het gebied met een prachtig paars tapijt. Uitzonderlijk en een te koesteren periode!
De Vuurtorenweide
De plassen en greppels van de Vuurtorenweiden ontstonden door een opeenvolging van veenvorming, afzetting van slib na overstromingen, geleidelijke inpoldering en turfontginning. Rond de plassen groeit onder andere riet, lisdodde, waterereprijs, watermunt en harig wilgenroosje. Op de wat hoger gelegen, drogere bulten vind je kamgras en veldgerst. Op de weiden en bij het ‘Barnse Vaartje’ dat de Sashul van de Vuurtorenweiden scheidt, broeden onder andere de waterral, waterhoen, meerkoet, slobeend, kleine karekiet, rietzanger, blauwborst en de Canadese gans.
In de winter en tijdens het trekseizoen laat ook de watersnip zich al eens spotten. De Hoge Vuurtoren van Heist (1905) staat met zijn voet midden de Vuurtorenweiden en is bereikbaar via een wandelpad. De toren was een van de allereerste volledig betonnen constructies in België en was verfraaid met Jugendstilelementen en baksteenmotieven. In april 2005 werd de gerestaureerde Hoge vuurtoren van Heist officieel ingehuldigd.
In de kleiputten van Heist kan je 's ochtends en 's avonds toeschouwer zijn van de zang van onder meer de blauwborst en de waterral. Maar vind je er nog klei? Het gebied heeft haar naam niet gestolen. Relatief recente ontginningen van klei voor de steenbakkerijen (jaren 1950-70) gaven vorm aan de talrijke ondiepe en met riet begroeide plassen.
Nu is het een complex van laaggelegen weilanden met oude kleiwinningsputten waar de natuur opnieuw de overhand kreeg. 22 hectare natuurschoon midden in de Vlaamse kustpolders. De laaggelegen weilanden met moerassen en brede rietkragen zijn een gedroomd oord voor vogels en amfibieën. Het is dan ook een echt paradijs voor vogelliefhebbers, al hoef je geen kenner te zijn om van hun pracht en praal te genieten! Bij valavond maken vleermuizen het luchtruim onveilig. De meest opvallende amfibiesoort in de Kleiputten van Heist is de groene kikker.
Hossen door de bossen
Knokke-Heist doet bijzondere inspanningen om natuur en toeristische recreatie in balans te houden. Dit respect voor milieu en natuur zorgt er ook voor dat je hier heerlijk een frisse neus kan halen in diverse bossen en parken.
- De duinen van het Directeur Generaal Willemspark: vogelrijk duinbos, in de volksmond beter bekend als 'het bosje van Heist'.
- Duingebied ‘Park 58’: zeer rijke duinflora met soorten die elders aan de Oostkust bijna volledig verdwenen zijn.
- Blinckaertduinbos: vogelrijk gebied. Het gemeentebos, lokaal beter bekend als ‘t Sparrenbos, werd ter gelegenheid van het 25-jarig koningschap van Boudewijn herdoopt tot Koningsbos. Het bos bedekt een rug van de Blinckaertduinen, een hoge duinrug die het zonlicht weerkaatst en vandaar een ‘blinker’ of ‘blekker’ wordt genoemd. Het centrale deel van dit duinbos is sterk golvend door de vele duinruggen en duinvalleien.
- Kalfduinen: luister tijdens een avondwandeling naar de zang van de Boomkikker, Steenuil, Nachtegaal en de Kleine karekiet.
fietsen
Met de fiets kom je op plaatsen die je anders misschien links zou laten liggen én het biedt je het comfort om halt te houden waar en wanneer je wilt. De zeedijk is het langste fietspad (meer dan 10 km) van Knokke-Heist. Heerlijk met de wind in de haren, of in de rug, met zicht op zee.
We hebben nog veel meer in de aanbieding. In het hinterland nodigen de poldervlaktes uit om verkend te worden. Geen grenzen maar een netwerk van wandel- en fietspaden van op eigen grondgebied tot De Panne, het Brugse Ommeland of tot bij de Noorderburen. En wat een geluk, steile hellingen zijn daar niet bij.
FIETSTOCHTEN MET GIDS
(Culinaire) Fietstocht 'De Verdwenen Zwinhavens'
Ontdek het historische Zwinlandschap langs Knokke-Heist, Oostkerke, Hoeke, Sluis en Retranchement. Je fietst langs wegen die in de middeleeuwen aansluiting vonden op de brede Zwingeul. Op verschillende punten vind je outdoor reality kijkers. Wie door de kijkers loert, komt vanuit het huidige langschap virtueel terecht in de bruisende middeleeuwse havenstadjes. Je staat er middenin en kan 360° om je heen kijken. Een gids neemt je mee op pad en vertelt je meer over archeologische vondsten langs de route. Maak kennis met de unieke natuur en zijn uitzonderlijke dijken en eeuwenoude forten! Een tocht met gids duurt een 4-tal uur en samen fiets je bijna 40 km. We rekenen op 15 fietsers per gids.
Fiets je zonder gids? Kom het gratis plannetje ophalen bij onze infokantoren. Vergeet de QR-code op de fietskaart niet te scannen, want onderweg krijg je meldingen en zie je op je smartphone archeologische vondsten in het landschap verschijnen.
4 outdoor VR-kijkers langs de route helpen je verbeelding een heel eind onderweg:
- Knokke-Heist: twee indoor VR-kijkers in het Kijkcentrum van het Zwin Natuur Park, laten je als een vogel in de lucht, de evolutie van de Zwingeul beleven (inbegrepen in toegangsticket Zwin Natuur Park).
- Sluis: Maenhoutsdijkje
- Oostkerke: Krinkeldijk
- Damme: Damse Vaart West/Damsesteenweg
- Brugge: Jan van Eyckplein
Bij de ‘Culinaire Fietstocht - Verdwenen Zwinhavens' start je ‘s morgens met het smullen van een uitgebreid ontbijtbuffet met ruime keuze aan versgebakken ontbijtkoeken, diverse soorten broodjes, een verse fruitsalade, knapperige granola’s, noten, yoghurt, diverse vruchtensappen, vegetarische opties en heerlijke koffiebereidingen zoals cappuccino, latte macchiato of één van de vele verschillende losse theesoorten. De lokale producten zorgen voor een authentieke smaakbeleving en dragen bij aan duurzaamheid.
Bee-Odiversity
Knokke-Heist is de eerste gemeente in België die de bijen een rol toekent als hoeders van het milieu. 84% van Europese vruchten en groenten zijn afhankelijk van bestuiving! Bijen zijn essentieel om de diversiteit van ons voedselaanbod en de biodiversiteit te behouden. Dit is van groot belang voor het welzijn en het voortbestaan van soorten. Knokke-Heist is bezorgd om het milieu en het welzijn van al haar inwoners en helpt daarom mee aan het in stand houden van de bijenpopulatie.
Er zijn verschillende bijenroutes, zowel wandel- als fietsroutes, uitgewerkt in de brochure:
- Wandelparcours: bijenwandeling tussen Knokke en Duinbergen.
- Fietsparcours West: landelijke fietstocht van Heist, via Ramskapelle naar Knokke.
- Fietsparcours Oost: groene bijenfietstocht in het Zoute, het Zwin en Westkapelle.
- Fietsparcours Bijzonder: landelijke bijenfietstocht dwars door Knokke-Heist.
Wil je graag de bijentuinen zien tijdens een wandeling via het Zegemeer, door Park 58 en rond de Put van De Cloedt (=Lakeside Paradise) of tijdens een fietstocht? Ga dan snel naar onze wandelroutes en onze fietsroutes. Je steekt er heel wat op over bijen, biodiversiteit, honingbloemen, bestuivers, vlinders, wilde bloemen, veldbloemen e.d. Deze tochten kunnen ook begeleid worden door een gids.
Voor meer info: www.knokke-heist.be/beeodiversity of www.beeodiversity.be
Zwin natuur park
Trek je laarzen en water- en winddichte kledij aan, en breng je verrekijker mee want bij hoogwater overspoelt de zee de vlakte die achter het strand en de duinenrij ligt. Klaar voor watervogels om te landen.
Deze wisselwerking tussen eb en vloed zorgt voor de creatie van een uitzonderlijk biotoop in Europa: een intertijdengebied, bestaande uit slikken en schorren. Enkel zeer gespecialiseerde planten, zoals zeekraal en lamsoor – of zwinneblomme - overleven in dat unieke zoutwaterbiotoop. De slikbodem is een rijke gevarieerde voedselbron voor duizenden vogels. Niet voor niks dat de vlakte omschreven wordt als internationale luchthaven voor vreemde vogels! Het jaar rond zijn die talrijk aanwezig om er te broeden, te overwinteren of om naar voedsel te zoeken.
De Zwinvlakte strekt zich grensoverschrijdend uit over Vlaanderen en Nederland. Ongeveer driekwart (125 ha) van de totale oppervlakte (158 ha) van het natuurreservaat ligt op Belgisch grondgebied (Knokke-Heist); de rest, ongeveer 33 ha, op Nederlands gebied (Cadzand-Bad). Het deel op Belgisch grondgebied is aangekocht door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) van de Vlaamse Overheid.
Onder de noemer Zwin Natuur Park valt het Zwin bezoekerscentrum met interactieve tentoonstelling, het landschapspark, het huttenparcours, de panoramatoren en het kijkcentrum aan de rand van de eigenlijke Zwinvlakte met verschillende wandellussen.
Wandelingen mogelijk met gids:
- Natuurwandeling in de Zwinvlakte (2 uur): een gespecialiseerde natuurgids toont je het gebied op een ‘andere’ manier en vestigt je aandacht op alles wat je, afhankelijk van het seizoen, zeker moet gezien hebben. Aansluiten op reguliere wandeling is mogelijk elke zaterdag om 14 uur en élke zondag om 10.30 en 14 uur.
- Zwinwandeling huttenparcours (1,5 tot 2 uur): gids begeleidt je langs gedurende 1,2 km langs 10 hutten die een eigen verhaal vertellen (voerderhut, ringhut, luisterduin, waterlabo’s,…).
- Zwin groepswandeling op maat (2,5 uur): met eventuele doe-activiteiten, bv. vogel-bingo waardoor de Zwinwandeling een waar avontuur wordt. Deze uitstap is geschikt voor alle leeftijden.
- Wandeling op de nieuwe Zwindijk (2,5 uur): De wandeling start aan het Zwin Natuur Park en loopt tot aan het vlonderpad, net over de Nederlandse grens. Daar sta je in het getijdengebied en heb je een perfect zicht op de Zwinvlakte en rijke fauna en flora. Op de terugweg kijk je zowel in het verleden als in de toekomst met zicht op de Middeleeuwse torens van Sint Anna ter Muiden en Sluis.
Fietstochten met gids: maart t.e.m. 15 november tussen 10 en 14 uur (niet mogelijk op zondag en maandag).
- Fietsen op de Zwindijk 15km (2 uur): maximum 15 personen per gids
- Met de Zwingids op de fiets 25km (3 uur): maximum 15 personen per gids
Zilte Zondes Kookworkshop: maart t.e.m. december (niet mogelijk op maandag).
Een deskundige Zwingids neemt je mee om kennis te laten maken met de typische Zwinplanten en -kruiden. Na de wandeling ga je aan de slag in de kookklas, gevolgd door een gezellige proeverij waar iedereen samen kan genieten van de vers gemaakte gerechtjes. Minimum 5 tot maximum 10 personen (maximum 2 gidsen voor 20 personen), inclusief hapjes en drank.
Meer info via www.zwin.be of info [at] zwin.be